آیا با فرآیند تراشکاری آشنایی دارید؟ تراشکاری از ابتدایی‌ترین فرآیندهای ماشینکاری است. در این فرآیند، قطعه کار (ماده اولیه) چرخش داده می شود و یک وسیله برنده (ابزار) که جنس آن سخت تر از قطعه کار است، با حرکت خطی سطح آن را می‌تراشد و قطعه نهایی را می‌سازد.
تراشکاری چیست؟
تراشکاری به انگلیسی: (Turning) عبارت است از شکل‌دهی فلزات به روش براده‌برداری با استفاده از ماشین تراشکاری. در این روش از شکل‌دهی فلزات، فلز که عمدتاً به شکل استوانه‌است (البته اشکال دیگر فلز نیز قابل استفاده‌است)، با قدرت و سرعت معین به چرخش درآمده و با حرکت تیغچه‌های تراشکاری بر روی آن، عمل براده‌برداری با عمق و سرعت معین انجام می‌شود.
محور حرکت قطعه می‌تواند خط صاف یا در راستای مجموعه‌ای از منحنی‌ها و زوایا باشد. معمولاً اصطلاح تراشکاری برای توضیح تولید سطح خارجی با عمل تراش به کار برده می‌شود، در حالی که برای تولید سطوح داخلی از واژه بورینگ استفاده می‌شود؛ به همین دلیل، عبارت “تراشکاری و بورینگ” برای خانواده بزرگ‌تری از فرآیندها به نام تراشیدن استفاده می‌شود.
تراشکاری می‌تواند به صورت دستی با دستگاه تراش سنتی که نیازمند نظارت دایمی اپراتور می‌باشد، یا با استفاده از دستگاه تراش اتومات انجام شود. امروزه رایج‌ترین دستگاه اتومات CNC(کنترل عددی) می‌باشد. هنگام تراشکاری قسمتی از جسمی نسبتا صلب چرخانده می‌شود و یک ابزار تراش از یک، دو یا سه محور حرکت می‌گذرد تا قطر یا عمق دقیقی ایجاد کند. تراشکاری می‌تواند داخل یا خارج یک استوانه انجام شود تا اجزا لوله‌ای تولید کند.
فرآیندهای تراشکاری معمولاً توسط دستگاه تراش انجام می‌شوند که از قدیمی‌ترین ابزارها می‌باشد و دارای چهار نوع مختلف از جمله تراشکاری استوانه‌ای، تراشکاری مخروطی، بازرسی جوش و شیار خارجی می‌باشد. این فرآیندها می‌توانند اشکال مختلفی از مواد مانند سیلندر، مخروط، منحنی یا شیاردار تولید کنند. به طور کلی، در تراشکاری از ابزارهای برشی ساده تک‌نقطه‌ای استفاده می‌شود. قطعات تراشکاری دارای مقاطع دایره‌ای شکل از قبیل میله‌های ساده و غیر ساده، میله‌های پیچ شده، پولکها، بوش‌ها و نظائر این‌ها می‌باشد که قطعات اصلی ماشینها و دستگاه‌ها و اسباب‌های فنی را تشکیل می‌دهند. همچنین عده زیادی از ابزارها مانند تیغه فرز، مته‌ها، برقوها، و قلاویزها هم دارای مقاطع گرد هستند. بنابر موارد استعمال خاصی که قطعات تراشکاری باید داشته باشند آنها را از مواد مختلف مثلاً از فولاد، چدن، برنز، برنج، مس، فلزات سبک، چوب و یا مواد مصنوعی و نظائر آنها می سازند. وضع سطح خارجی قطعات تراشکاری می‌تواند متفاوت باشد.
برای بدست آوردن فرم استوانه ایی، قطعه کار را توسط ماشین تراش به دور محور خودش( محور گردش) حرکت می‌دهند. در موقع گردش قطعه کار با ابزار برنده‌ای که مقابل آن بسته شده و برای جدا کردن براده از روی آن است برخود می‌کند. این طریقه عمل براده‌گیری را« چرخ یا تراش کاری » می‌گویند و انجام کار مستلزم چند حرکت متفاوت است.
فرآیندهای تراشکاری
تراشکاری
این فرآیند از ابتدایی‌ترین فرآیندهای ماشینکاری می‌باشد که بخش مورد تراشکاری، می‌چرخد درحالی که ابزار برشی تک نقطه موازی با محور چرخش حرکت می‌کند. تراشکاری می‌تواند روی سطح داخلی یا خارجی جسم انجام شود. قطعه مورد تراشکاری عموماً قطعه کاری است که تحت عملیات‌های ریخته‌گری، آهنگری، اکستروژن تولید شده‌است.
تراشکاری مخروطی
بواسطه compound slide و ضمیمه تراشکاری مخروطی با استفاده از یک ضمیمه کپی هیدرولیکی توسط دستگاه CNC با استفاده از ابزار شکل‌دهی برای تراشکارهای اماتور به کار می‌رود.
شیار تراشی
در این فرآیند قلم شیار تراش در راستای شعاع قطعه به آرامی در داخل آن نفوذ می‌کند و شیاری برابر با پهنای قلم بر روی سطح خارجی قطعه استوانه ای ایجاد می‌کند.
پیچ تراشی
برای پیچ تراشی با استفاده از ماشین تراشکاری از رنده‌های پیچ بری استفاده می‌شود. رنده‌های پیچ بری جزئی از رنده‌های فرم بوده و لازم است که فرم لبه برنده آنها با فرم شیار دندانه پیچ مطابقت داشته باشد. حال با استفاده از ابزار مخصوص و استفاده از میلهٔ هادی و استفاده از روش‌های گرداندن قطعه و یا استفاده از ساعت پیچ تراشی؛ پیچ تراشیده می‌شود.
آج زنی
به عمل ایجاد شیارهای منظم و با اشکال مختلف در طول قطعه آج زنی می‌گویند.
قیمت ساخت سوله را آنلاین محاسبه کنید
انواع ماشین های تراش و ساختمان آنها
ماشین تراش کوچک مرغکدار
این نوع ماشین تراش برای آموزش و تراش کارهای کوچک مورد استفاده قرار می گیرد و چون اغلب کارها را بین دو مرغک می تراشند به همین جهت آنرا ماشین تراش مرغک دار می گویند. بعلاوه چون از این ماشین برای آموزش و کارهای کوچک استفاده می شود اغلب دستگاه انتقال حرکت آنها بصورت چرخ تسمه ای ساخته می شوند. از نظر اندازه، به دو شکل تقسیم می شوند؛ ماشین تراش کوچک رومیزی و ماشین تراش کوچک پایه دار.
ماشین های تراش ابزارسازی
اختلاف این نوع ماشینها با سایرین در این است که ماشینهای ابزار سازی دارای دقت بیشتری نسبت به سایر ماشین ها هستند و نیز بعضی از آنها با دستگاههای مخصوص جهت تراشیدن کارهای دقیق تر مجهز می باشند. وظیفه اصلی آنها تهیه ابزار و شابلن برای کارخانجات تولیدی و ماشینهای تراش تولیدی است. به دلیل استفاده آنها برای کارهای کوچک و بزرگ، معمولاً آنها را به دو صورت رومیزی و پایه دار در دسترس قرار می دهند. از نوع رومیزی آن برای تراش قطعات کوچک و کوتاه که دارای قطر کم هستند استفاده می شود. ماشین تراش پایه دار بصورت یک ماشین تراش دقیق و نسبتاً بزرگ که دارای سرعتهای مختلف است ساخته شده اند بعلاوه با دستگاه ترمز دقیق برای قطع و کنترل کردن سرعت مجهز می باشد.
ماشین های تراش معمولی نرم شده
از این ماشینها اغلب در کارهای تولیدی استفاده می گردد زیرا که قدرت تولیدی آن ها زیاد بوده و نیز قدری سنگین تر ساخته می شوند. از طرفی چون برای انجام کارهای مختلف مورد استفاده قرار می گیرند بدین جهت دارای مراحل سرعت بیشتر و می باشد که برای انجام کارهای بزرگ بسیار مناسب است، و از نظر استحکام بر سایر ماشینها نیز برتری داشته و می توان برای تولیدهای کم مورد استفاده قرار داد.
ماشین های تراش با قطر کارگیروطول زیاد
این نوع ماشینها برای تراش کارهایی که قطر آنها بزرگ و نیز دارای طول زیاد هستند مورد استفاده قرار می گیرند زیرا که میز آنها بزرگ و ارتفاع محور اصلی ماشین تا روی ریل نسبتا زیاد است. در بعضی از ماشینهای تراش که دارای طول زیاد می باشند برای اینکه بتوان از حداکثر قطر کارگیر استفاده شود، نزدیک محور اصلی در قسمت ریل یک قطعه جاگذاری شده است. هنگامیکه لازم باشد می توان قطعه را از روی ریل جدا کرده و سپس قطعات با قطر زیاد را تراشید و نیز برای تراش کارهای مخصوص مورد استفاده قرار می گیرد. معمولاً این نوع ماشینها را با دورهای بسیار زیاد طراحی نمی کنند و از طرفی استحکام و قدرت برش آنها بسیار زیاد است، بدین جهت می توان با آنها حجم براده بیشتری را در یک زمان معین برداشت.
ماشین تراش پیشانی تراش
کارهائی که قطر آنها زیاد و طول نسبتاً کمی دارند به وسیله این ماشینها تراشیده می شوند. موارد استفاده دیگر آنها در کارخانجات لکوموتیو سازی مخصوص ساخت چرخهای لکوموتیو و نیز برای ساختن چرخ طیار (چرخ لنگر) به کار می برند.
ماشین تراش عمودی
همانطورکه از نام آن پیداست این ماشین بصورت عمودی قرار می گیرد، دستگاه قلم گیر بصورت منشور چند ضلعی که می تواند عمودی در طول حرکت خطی داشته باشد. دستگاه سه نظام آن بسیار بزرگ است و بطور عمودی قرار گرفته و دارای حرکت دورانی است، که برای گرفتن کارهای سنگین می باشد. در سوراخکاری هم از آن استفاده می کنند. و چون نسبتاً سنگین است معمولاً دارای سرعت های زیاد نیست.
انواع مختلف جنس ابزار تراشکاری
فولاد ابزار غیرآلیاژی
این نوع فولاد کربنی با کلمه اختصاری (ws)معروف بوده و از ۰/۵ تا ۱/۵ درصد کربن تشکیل شده است. این فولاد سختی خود را تا ۲۵۰ درجه سانتیگراد را حفظ می کند. از این ابزار در تراشکاری فولاد نرم (فولاد های آلیاژی کم کربن) میتوان استفاده نمود. امروزه از این جنس رنده کمترین کاربرد دارد.
فولاد ابزار آلیاژی
این فولادها علاوه بر کربن با فلزات دیگری مانند: کرم، ولفرام ، وانادیوم مولیبدن و کبالت آلیاژ شده اند و به دو بخش تقسیم می شوند. فولادهای کم الیاژ و پرآلیاژ.
فولاد کم آلیاژ: این نوع فولاد سختی خود را تا ۳۰۰ درجه سانتیگراد حفظ می کند.
فولاد پرآلیاژ: این نوع فولاد سختی خود را تا ۶۰۰ درجه سانتیگراد حفظ می کند.
فلزات سخت
فلزات سخت را از مخلوط پودر کاربید بعضی از فلزات دیرگداز مانند: کاربید، ولفرام، تیتان ، تانتال، مولیبدن و یا وانادیوم به همراه پودر کبالت به عنوان چسب تولید می‌کند. از ویژگی های مشخص فلزات سخت میتوان به سختی زیاد و مقاومت زیاد به سایش اشاره کرد. همچنین فلزات سخت تا دمای ۹۰۰ درجه سانتیگراد سختی خود را حفظ می کنند.
فلزات سرامیکی
قسمت عمده سرامیک‌ها را اکسید فلزات، آلومینیوم، سیلیسیم و کرم را به عنوان فلزات سخت و بقیه را مقاومت فلزات سرامیکی در مقابل سایش ۵ تا ۱۰ برابر فلزات سخت است، و تا ۱۲۰۰ درجه سانتیگراد سختی خود را حفظ می کند. این نوع فلز مناسب برای تراشیدن فولادهای سختکاری شده استفاده می کنند.
انواع ماشین های صفحه تراش
ماشین های صفحه تراش را می توان برحسب طول کارگیرشان و همچنین برای تراش کارها از نظر فرم به شرح زیر دسته بندی کرد:
- ماشین صفحه تراش معمولی(کورس کوتاه)
- ماشین صفحه تراش دروازه ای(کورس بلند)
- ماشین صفحه تراش عمودی(کله زنی)
- ماشین صفحه تراش کپی تراش
- ماشین صفحه تراش فرم تراش
- ماشین صفحه تراش معمولی(کورس کوتاه)
امروزه در ساخت کارهای فلزی که مورد نیاز صنایع است، صفحه تراش یکی از ماشین های مفیدی می باشد که برای انواع مختلف کارها با سرعت های متفاوت و قابل تنظیم پیشنهاد و ساخته شده است. ماشین های صفحه تراش را در کارگاه های ابزار سازی و قالبسازی و کارگاه های تعمیراتی کارخانجات مختلف و نیز در کارهای کوچک بکار می برند. کارهایی که با این ماشین می توان انجام داد با سایر ماشین ها تقریباً غیر عملی و یا مقرون بصرفه نیست.
منبع : فولاد ۲۴
