جرثقیل سقفی چیست ؟

جرثقیل سقفی سازه ای است که به مرور زمان توسعه یافته و امروزه در انواع مختلفی عرضه و استفاده می شود. این وسیله برای جابجایی و حمل اجسام سنگین در صنعت استفاده می شود. در اینجا به توضیح این دستگاه و انواع آن پرداخته ایم.

جرثقیل سقفی
جرثقیل سقفی

هر کدام از انواع جرثقیل ها یک گروه متنوع از ماشین آلات می باشد که برای بلند کردن اجسام سنگین و همچنین جابه جایی اجسام به صورت افقی به کار می رود. جرثقیل از بالابر و آسانسور، دستگاه آسانسور مسافری و سایر دستگاه های دیگر متمایز بوده و در درجه اول وظیفه جرثقیل بلند کردن اجسام به طور عمودی و به کمک نوار نقاله انجام می شود. جرثقیل به طور مداوم برای بلند کردن و همین طور حمل مواد فله ای مانند غلات و یا زغال سنگ کاربرد دارد. جرثقیل کاربرد گسترده ای دارد، مثلا در موتورهای بخار، موتورهای احتراق داخلی و موتورهای الکتریکی … کاربرد خواهد داشت.در ادامه به معرفی جرثقیل سقفی می پردازیم.

جرثقیل‌های سقفی

جرثقیل سقفی، سازه ای بوده که جهت جابجایی و حمل بار در محیط سرپوشیده استفاده می شود. در مکان های مسقف و بسیار بزرگ جابه جایی مواد سنگین از دغدغه های انسان ها بوده است. به مرور با الهام گرفتن از جابه جایی اجسام در محیط های باز جرثقیل های سقفی طراحی و تولید شدند. جرثقیل های سقفی شامل اجزایی از تیرآهن، یک عدد قلاب و یک عدد کابل برای حمل که به تیرآهن وصل می شود. که از این قلاب برای بلند کردن اجسام استفاده می شود و برای محیط های سرپوشیده مانند سالن ها و کارخانه ها … کاربرد دارد.

خصوصیات جرثقیل های سقفی :

برای نگه داری جرثقیل سقفی هزینه کمی نیاز می باشد.

جرثقیل سقفی می تواند به تمام نقاط به طور مستقل دسترسی پیدا کند.

برای تعمیر جرثقیل سقفی هزینه ای که باید پرداخت شود کم است.

جرثقیل سقفی باعث صرفه جویی در انرژی خواهد شد.

بهترین گزینه برای جابه جایی قطعات که دارای وزن سنگین می باشند جرثقیل سقفی خواهد بود.

برای استفاده از جرثقیل سقفی نیازی به مهارت خاصی نبوده و خیلی راحت انجام می شود.

انواع ریل های جرثقیل سقفی:

در جرثقیل قطعه ای به نام پل وجود دارد که از تمام قطعات دیگر که در جرثقیل تعبیه شده، مهم تر است. در جرثقیل سیستم قرقره ای از یک واگن برقی در طول تیرهای افقی حرکت می کند. با استفاده از پل در جرثقیل می توان یک منطقه بزرگ را تحت پوشش قرار داد. در جرثقیل پل بر روی ریل که بالاتر از سطح زمین یا کف نصب شده حرکت خواهد کرد تا باعث هیچ انسدادی در آن فضا نشود.

۱-سقفی یک پل

این نوع جرثقیل از قابلیت و کارایی بالای برخوردار بوده به این دلیل که قادر است در دو جهت طولی و عرضی، حمل و جابجایی بار داشته باشد و این سبب شده که از قابلیت بالایی در مکان های مثل سالن ها برای جابجایی بار استفاده شود. این نوع جرثقیل با پوشش دادن کل محوطه از کارایی بالای برخوردار بوده. لازم به ذکر است که جرثقیل سقفی تک پل در دو حالت رونشین و آویز موجود می باشند که در نوع رونشین بر روی ریل نصب می شود و این قابلیت را دارد که در که بر روی ریل حرکت کند و در نوع آویز، جرثقیل به حالت آویز بوده که جرثقیل در زیر ریل تیری آویزان بوده و حرکت می کند.

مزیت های جرثقیل تک پل سقفی

۱- سازه جرثقیل وزن کمی دارد.

۲- نسبت به جرثقیل های دو پل سقفی قیمت پایین تری دارد.

۳- در هنگام استفاده از جرثقیل تک پل سقفی محدودیت هایی که برای نوع دوپل آن وجود دارد، را نخواهید داشت.

۴- عدم وجود محدودیت در ظرفیت حمل بار جرثقیل سقفی.

۵- عدم محدودیت در عرض جرثقیل ها حتی در مواقعی که ظرفیت آن با جرثقیل سقفی دوپل برابر است.

۶- قابلیت نصب راهرویی تعمیراتی.

۷- قابلیت دسترسی به وینچ بالابر در مواقعی که نیاز به تعمیرات می باشد.

۸- عدم محدودیت در نصب تجهیزاتی مانند مگنت، چنگک، کابین و غیره.

۲- جرثقیل سقفی دو پل

بهره برداری از این نوع جرثقیل بیشتر بوده به این دلیل که از سرعت و قدرت بیشتری برخوردار بوده و توانایی بیشتری در برابر فشار بار را دارد. از نقطه قوت های جرثقیل سقفی دوپل سازگاری با هر نوع محیطی بوده و ایمنی بیشتری در این نوع جرثقیل مشاهده می شود و از طراحی های مختلفی برخوردار است.

مزایای جرثقیل سقفی دو پل:

این جرثقیل نسبت به کارایی که دارد، دارای مزیت هایی است که کاربرد آن را در صنایع رایج تر از انواع دیگر کرده است. از جمله مزیت هایی که جرثقیل سقفی جفت پل نسبت به نوع تک پل آن دارند عبارتند از:

۱-نسبت به جرثقیل های تک پل سقفی ارتفاع قلاب مفید بیشتر می باشد.

۲- غیره تطبیق با نیاز صنایعی از قبیل ریخته گری، صنایع فولاد، نیروگاه ها و صنایع سنگین ماشین سازی و

۳- قابلیت جابجایی اجسام با ظرفیت های بالاتر

۴- قابل استفاده برای جابجایی قطعاتی که حساس هستند و نیاز به ضریب اطمینان بالاتری دارند.

۵- قابل استفاده در صنایعی که دقت و سرعت حرکتی بالایی نیاز است.

۶- توانایی جابجایی اجسام در سالن هایی با عرض بالا.

۷- دارای حرکت عرضی برای تعمیرات و نگهداری و همچنین دسترسی آسان تر به وینچ بالابر و کالسکه.

۸- قابلیت نصب آسانتر و سریعتر راهرو، کابین، چنگک، مگنت و سایر تجهیزات جانبی.

۹- قابلیت نصب در سازه هایی که ارتفاع زیادی دارند.

۱۰- قابلیت دسترسی به سرعت های حرکتی بالاتر.

۳- سقفی آویز

این نوع جرثقیل در مواردی که قادر به نصب ستون ها و تیرهای حمال نباشیم در محوطه سالن ها کاربرد دارد. در جرثقیل سقفی آویز این قابلیت وجود دارد که بالابر را در هر مسیری جابجا کند. این نوع جرثقیل بیشتر در صنعت منو ریل کاربرد دارد. دو نوع جرثقیل آویز مستقیم و منحنی وجود دارد.

ظرفیت این جرثقیل ۵ الی ۱۰ تن و دهانه آن ۴ الی ۱۰ متر می باشد. ارتفاع بالابری ۴ متر الی ۱۶ متر ونوع بالابر، برقی بکسلی یا برقی زنجیری است.

نوع سرعت حرکت ها، دو سرعت و تک سرعت و نوع متریال سازه فلزی ورق ST37 می باشد.

۴- مونوریل

سیستم مونوریل قابلیت حرکت افقی و عمودی را دارد. بسته به سفارش مشتری می توان از سبدهای تک نفری و یا دو نفری استفاده کرد. کنترل کلیه حرکت ها از داخل سبد امکان پذیر بوده و در داخل پلت فرم از چندین سنسور استفاده شده است که از خطاهای اپراتور جلوگیری می کند. ریل آلومینیومی توسط نگهدارنده های مخصوص روی ساختمان مونتاژ می شود. فاصله این نگهدارنده ها نسبت به هم می تواند ما بین ۲ الی ۳.۵ متر تغییر کند.

انواع جرثقیل سقفی

جرثقیل سقفی با توجه به کاربردهایی که در صنعت دارد دارای انواع مختلف می باشد.

۱- جرثقیل دروازه ای

این نوع جرثقیل که بیشتر در فضاهای باز نصب می شوند. در مکان هایی مثل کارخانه های سنگ بری مورد استفاده قرار می گیرند. اجزای تشکیل دهنده جرثقیل دروازه ای از یک تیرک افقی مشبک و یا غیر مشبک و همچنین پایه های ۴ یا ۲ پایه و دستگاه های جانبی چون قرقره و کابل … تشکیل می شوند.

جهات حرکت در جرثقیل ها طولی و عرضی و عمودی بوده که در دو نوع تک پل و دو پل می باشد و مقدار تناژ جابجایی مواد در این جرثقیل تا ۳۰ تن ظرفیت و با دهانه های تا ۷۰ متر طول ساخته می شوند.

۲- جرثقیل نیم دروازه ای

نوع دیگری از جرثقیل های سقفی بوده که از نظر عملکردی مشابه جرثقیل دروازه ای بوده با این تفاوت که شعاع کاری در این سازه بیشتر بوده و همچنین توانایی و قدرت حمل در جرثقیل نیم دروازه ای به تبع کمتر می باشد. از قابلیت های شاخص جرثقیل نیم دروازه ای می توان به زاویه گردش تیرک اشاره کرد که با زاویه ۱۸۰ درجه و در نمونه های تا ۳۶۰ درجه بوده و قرقره در این سازه هم بصورت برقی و هم بصورت دستی کار می کند و تیره های طره در آن تا ۱۰ متر طول نیز طراحی شده اند.

۳- جرثقیل دروازه ایی بازویی:

این نوع جرثقیل که بیشتر در محیط های سالن ها، انبارها و خطوط ساخت ماشین آلات در نظر گرفته می شوند، از قابلیت هایی چون چرخش تا ۱۸۰ درجه به صورت دستی برخوردارند و همچنین طول بازویی با ۶ متر می باشد. جرثقیل دروازه ای بازویی، ظرفیتی تا ۵ تن را دارد. برای اماکنی که از نظر اجرای فونداسیون مشکلی نداشته باشند می توان تا تناژ ۱۰ تن را نیز طراحی کرد.

۴- جرثقیل دیواری

جرثقیل دیواری نوع دیگر جرثقیل سقفی بسیار پرکاربرد در اماکن بسته مانند مونتاژ ماشین آلات … است. ظرفیت آن تا ۵ تن می باشد. این جرثقیل قابلیت نصب بالابرهای زنجیری و سیم بکسلی را دارد. طول بازوی آن ۱۰ متر می باشد. سرعت حرکت در آن ها مختلف بوده، شش حرکت برقی دارد و برای تمامی ارتفاع ها قابل نصب است.

منبع: فولاد۲۴