آنیل کردن ورق فولادی

در نورد سرد برای بهبود خواص فیزیکی و مکانیکی ورق های فولادی از فرآیند آنیل یا عملیات حرارتی استفاده می شود. در اصل آنیل فرآیندی است شامل گرم کردن تا دمای کمتر از نقطه ذوب، سپس نگهداری در آن دما برای زمان مشخص و در نهایت خنک کردن تحت یک فرآیند خاص.

آنیل کردن ورق فولادی یا عملیات حرارتی یکی از فرآیند هایی که باعث تغییر شکل، سختی و یا استحکام قطعه می شود نام دارد. تغییر شکل دادن در فلزات نیاز به مراحلی خاص دارد. در این مطلب به توضیح این فرآیند پرداخته ایم.

  • فرآیند آنیل کردن یا بازپخت
  • دسته بندی فرآیند عملیات حرارتی
  • مشخصات ورق فولادی
  • ساختار کوره های پیش گرم و گرمایش
  • کاربرد آنیلینگ

فرآیند آنیل کردن یا بازپخت:

هدف از عملیات آنیل کردن، دست یابی به ساختار و خواص مکانیکی آلیاژهای آهنی و غیرآهنی است.

دمای لازم برای آنیل کردن را نوع فرآیند تعیین می کند. دمای بیش از حد باعث اتلاف انرژی گرمایش و صرف انرژی بیشتر برای سرد کردن ورق است. دمای زیاد باعث می شود دانه های محصول درشت شود که این امر موجب کاهش کیفیت ورق می شود.

در نتیجه مقدار حرارتی که به ورق فولادی داده می شود بسیار حائز اهمیت می باشد. همچنین مدت زمانی که ورق در حالت آنیل قرار می گیرد باید به اندازه باشد تا کیفیت ورق حفظ شود. برای فلزاتی مانند برنج، آلومینیوم و مس نیز می‌توان عملیات بازپخت را انجام داد.

دسته بندی فرآیند عملیات حرارتی:

فرآیندهای عملیات حرارتی بر مبنای نوع تغییری که در ساختار مواد ایجاد می کنند قابل دسته بندی هستند. این دسته بندی شامل همگن سازی، تنش زدایی و تبلور مجدد می باشد.

همگن سازی: برای برطرف کردن اختلاف غلظت و یا ترکیب ریز دانه های آلیاژی در دماهای بالا از همگن سازی استفاده می شود. دما و مدت زمان نگهداری قطعات در آن دما به ابعاد و ترکیب شیمیایی آن قطعه بستگی دارد.

تنش زدایی: فرآیندی است که به منظور حذف تنش های داخلی ناشی از عدم سرد کردن یکنواخت بعد از عملیات ریخته گری، نورد گرم و یا نورد سرد است.

تبلور مجدد: تمام عیوب ایجاد شده در ساختار کریستالی مواد که ناشی از عدم تعادل ترمودینامیکی هستند در اثر حرارت دهی تا جایی که امکان تبلور مجدد به ماده داده شود، قابل برطرف شدن هستند.

تنش های داخلی باعث ترک خوردگی، پوسته پوسته شدن و یا تاب دار شدن ورق می شود. برای رفع این تنش های باید ورق حرارت داده شده به آرامی سرد شود.

آنیل کردن شامل مراحل گرمایش، همگن سازی و خنک کننده می باشد.

  1. مرحله گرمایش: در این مرحله گرمایش ورق فولادی به صورت تدریجی انجام می شود تا به دمای آنیل برسد. این قسمت ها شامل پیش گرم و گرمایش می باشد. به منظور جلوگیری از ایجاد تنش های حرارتی و ناصافی ورق از تماس مستقیم شعله با ورق خودداری می شود و ورق توسط تبادل تشعشعی از طریق مشعل های لوله تشعشعی گرم می شود.
  2. مرحله همگن سازی: پس از مرحله گرمایش، به منظور افزایش مقدار دمای ورق، آن را از بین المان های برقی عبور می دهند. در این مرحله نرخ گرمایش کم می شود تا تفاوت دما در نقاط داخل ورق فولادی کم می شود.
  3. خنک کاری: در پایان فرآیند آنیلینگ ورق را خنک می کنند. این عملیات باید به صورت یکنواخت انجام شود. ورق به وسیله جت هوا به صورت تدریجی خنک می شود. سپس ورق وارد روی مذاب می شود.

دمای نوار در زمان خروج از هر مرحله کنترل می شود. پس از عبور از مرحله آنیل، نظارت می شود و بر روی امتداد حلقه پیچیده می شود و به طول مشخص شده برش داده می شود.

مشخصات ورق فولادی

ورق های تولیدی در مراحل آنیل کردن، ضخامتی بین ۰.۲۵ تا ۲ میلی متر و عرض بین ۷۵۰ تا ۱۵۳۰ میلی متر دارند. ورق های تولیدی در دو دسته DQ و CQ قرار دارند. سرعت عبور ورق در کوره ۹۰ متر بر دقیقه می باشد.

ساختار کوره های پیش گرم و گرمایش

هدف مرحله پیش گرمایش رساندن دمای ورق به ۶۵۰ درجه سانتی گراد برای ورق CQ و ۷۰۰ درجه سانتی گراد برای ورق DQ است.

این قسمت شامل ۱۰ ناحیه و هر ناحیه شامل دو غلتک با قطر ۱۵۰ و طول ۱۷۵۰ میلی متر، دوازده مشعل از جنس آلیاژ نیکل ۶۰۱، دوازده مشعل از جنس آلیاژ نیکل ۶۰۱، ترموکوپل برای اندازه گیری دمای نهایی سطح لوله ها می باشد.

هدف اصلی در مرحله گرمایش در رساندن دمای ورق فولادی به ۷۳۰ درجه سانتی گراد برای ورق CQ و ۷۶۰ درجه سانتی گراد برای ورق DQ است. کوره های این بخش گازسوز می باشند. این مرحله دارای ۳ ناحیه همانند مرحله پیش گرمایش می باشد.

کوره ها در این روند به صورت چند مسیره و یک مسیره طراحی شده اند. در کوره های چند مسیره بیشتر انتقال حرارت از گاز های گرم کوره انجام می شود و تشعشع از دیواره ها نقش کمتری دارد. اما در کوره های یک مسیره مهم ترین عامل گرمایش ورق، حرارت از مشعل و دیواره ها است.

کاربرد آنیلینگ:

  1. افزایش انعطاف پذیری فلزات: اگر فلز ترد و شکننده ای را در دمای پایین، تحت تغییر شکل قرار دهیم با ایجاد تنش سریعا می شکند. با انجام عملیات آنیل کردن می توان بدون آسیب، این گونه فلزات را فرم دهی کرد.
  2. بهبود ماشین کاری
  3. بهبود خواص رسانای ورق

به طور کل می توان به وسیله عملیاتی روی فولاد به بهبود کیفیت و شکل پذیری آن ها کمک کرد که آنیل کردن یکی از این عملیات محسوب می شود. امیدواریم این مقاله توانسته باشد اطلاعات مفیدی را ارائه داده باشد.

منبع: فولاد ۲۴

ارسال نظر

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.