سوله چیست ؟ جامع ترین راهنمای انواع سوله + ویدئو

جهت گرفتن مشاوره رایگان ساخت سوله همین حالا تماس بگیرید

قبل از جواب باید بگیم به جامع ترین مقاله درباره سوله سازی در وب فارسی خوش آمدید. مقاله ای که نمیتوانید هیچ جای دیگر به این شکل جامع پیدا کنید. بریم که پاسخ را با جزییات همراه با متن ها، عکس ها، جداول و ویدئو ها بدهیم

ویدئو صفر تا صد سوله سازی توسط شرکت کویر سوله

سوله چیست؟

سوله نوعی سازه فلزی از پیش ساخته شده است که معمولا با فولاد ساخته می شود. به دلیل سرعت اجرای بالا و قابلیت شخصی سازی و سفارشی سازی در ابعاد و شرایط مختلف، محبوبیت زیادی در پروژه های متوسط و بزرگ دارد. به عبارت دیگر یک نوع سازه‌ی فلزی مهندسی‌شده است که معمولاً از ستون‌ها و رفترهای فولادی با مقاطع سنگین یا سبک تشکیل شده و به‌گونه‌ای طراحی می‌شود که بتواند دهانه‌های وسیع را بدون ستون میانی پوشش دهد. این ویژگی باعث می شود که سوله یک گزینه ایده آل برای ساخت فضاهایی که نیاز مند به سطح وسیع و چیدمان آزاد که بتوان کاربرد های زیادی از آن گرفت تبدیل شده است. با وجود این اتفاق میتوان با کمک از سوله فضایی مانند کارخانه ها، انبارها، سوله مرغداری و گاوداری ها، سالن ورزشی، کارگاه تولیدی، پارکینگ، نمایشگاه یا حتی آشیانه هواپیما را ساخت و به بهره برداری رساند.

سوله ها از نظر فنی بر اساس شرایط اقلیمی، نوع کاربری، ارتفاع، دهانه، طول و نیروهای وارد بر سازه طراحی می‌شوند. طراحی این سازه‌ها توسط نرم‌افزارهای تخصصی مهندسی مانندRevit, SAP2000، ETABS و Tekla انجام می‌شود و نقشه‌های اجرایی به‌صورت دقیق و استاندارد تهیه می‌گردند.

ویدئو مربوط به سوله سازی در نرم افزار REVIT

سوله ها برخلاف ساختمان‌های معمولی، بر پایه‌ی محاسبات مهندسی دقیق طراحی می‌شوند تا در برابر بارهای جانبی مثل باد، زلزله و برف مقاوم باشند. اتصالات در سوله ها اغلب جوشی یا پیچ‌ومهره‌ای است و نوع پوشش سقف و دیواره‌ها قابل انتخاب و سفارشی‌سازی است.

سرعت ساخت بالا و کاهش هزینه اجرایی از مهم ترین دلایای هستند که ساخت سوله را برای کارفرمایان جذاب کرده است. بعد بررسی و تجزیه و تحلیل پروژه سوله سازی اکثر قطعات بر أساس اندازه های برآورد شده در کارخانه به صورت پیش ساخت تولید میشوند و در محل پروژه فقط مونتاژ و نصب انجام میگردد. به همین دلیل است که این مدل پروژه ها به نسبت روش های سنتی و سازه های بتنی با در مدت زمان کمتری ساخته و به بهره برداری می رسند که این امر از نظر کارفرمایان یکی از بزرگترین مزیت انتخاب آن است.

در جدول زیر در یک نگاه کلی شما میتوانید مزیت سوله سازی را به نسبت دیگر روش ها مشاهده کنید.

ویژگی‌	سوله	سازه فلزی معمولی	ساختمان بتنی
سرعت اجرا	بسیار بالا	متوسط	پایین
وزن سازه	سبک	متوسط	سنگین
قابلیت باز و بسته شدن	دارد	ندارد	ندارد
نیاز به ستون میانی	ندارد (در دهانه‌های تا ۴۰ متر)	دارد	دارد
هزینه ساخت	مقرون‌به‌صرفه	متوسط	بالا
کاربرد	صنعتی، کشاورزی، ورزشی	مسکونی، اداری	عمومی، مسکونی

تماس برای مشاوره

جهت گرفتن مشاوره رایگان ساخت سوله همین حالا تماس بگیرید

۰۹۱۲۳۸۴۶۹۱۴

تاریخچه سوله در ایران و جهان

باید اعتراف کرد که سازه های با دهانه باز و بدون ستون های میانی از زمان های گذشته مورد توجه معماران و مهندسان بوده است. اما آنچه امروز به عنوان سوله صنعتی یا سازه های فلزی از آن یاد میشود، حاصل پیشرفت ها مهندسی جنگ جهانی دوم است زمانی که نیاز به ساخت سریع، و مقرون به صرفه و مقاوم کارخانجات و انبار ها به اوج خود رسید.

در دوران جنگ جهانی، کشورهای صنعتی و پیشرفته مانند آلمان، انگلستان و آمریکا شروع به ساخت و توسعه سازه‌ هایی کردند که قابلیت مونتاژ سریع در محل، حمل آسان و مقاومت بسیار بالا داشته باشند. این مهم به‌تدریج تکامل پیدا کرد و منجر به ظهور آنچه امروز سوله می‌نامیم شد.

ورود سوله به ایران

ورود سوله به ایران حدودا به دهه ۱۳۴۰ بازمی‌گردد؛ زمانی که صنایع سنگین مانند ذوب‌آهن، نفت، نساجی و ماشین ‌سازی نیاز به سازه‌هایی داشتند که بتوانند سالن‌های تولید با دهانه‌های بزرگ را پاسخ دهند. در ابتدا بیشتر سوله ها به روش تیرورقی ساخته می‌شدند و طراحی آن‌ها به کمک مهندسین خارجی انجام می‌گرفت. به لطف خدا و تلاش مهندسان ایرانی در دهه‌های ۱۳۶۰ و ۱۳۷۰ با توسعه کارگاه‌ های ساخت اسکلت فلزی در داخل کشور به ‌صورت بومی پیشرفت قابل قبولی کرد. در این زمان بود که استانداردهای طراحی، محاسبات فنی و اجرای در ایران شکل منسجم‌ تری به خود گرفت.

با توسعه شهرک‌ های صنعتی در شهرهای بزرگ همچون تهران، اصفهان، تبریز و … و همچنین رشد چشمگیر بخش خصوصی از اوایل دهه ۸۰ شمسی، تقاضا برای ساخت سوله در حوزه‌های مختلف از جمله:

انبارهای لجستیکی
کارخانه‌های تولیدی
دامداری‌ها و مرغداری‌
سالن‌های ورزشی سرپوشیده

به‌طور قابل توجهی افزایش یافت.

در همین دوره، شرکت‌هایی مانند کویر سوله پارس با تکیه بر دانش فنی مهندسان ایرانی و تجربه پروژه‌های مختلف، به یکی از بازیگران مهم این صنعت تبدیل شدند. این شرکت با پیشرفته ترین تجهیزات ساخت سوله واسکلت فلزی با سالها سابقه درخشان و انجام پروژه های ساخت سوله، از دهه ۸۰ تا الان افتخار داشته است تا با استفاده از تکنولوژی پیشرفته، تجربه بالا و دانش مهندسی کار آمد مجری پروژه های بسیاری در داخل و خارج کشور باشد. این مجموعه با استفاده از مساحتی حدود ۱۸۰۰۰ متر مربع و تولید ماهیانه ۶۰۰ تن سازه فلزی قادراست در کوتاهترین زمان ممکن عملیات طراحی، برش، ساخت، رنگ آمیزی ، نصب سازه ها و ساخت سوله را انجام دهد.

شرکت کویر سوله مفتخر است با تکیه بردانش روز و پویا و با بهره گیری از تجربیات گذشته در زمینه فعالیت های مهندسی بالغ بر هزاران تن سازه های فلزی را راهبری و اجرا نماید.

به صورت تخصصی ساخت سوله در تهران را از این قسمت مطالعه کنید.

انواع سوله و مقایسه آن‌ها

یکی از تصمیم‌های کلیدی هر کارفرما یا مهندس در آغاز پروژه ساخت سوله، انتخاب نوع آن متناسب با نیاز، بودجه، کاربری و موقعیت جغرافیایی است.

برای اینکه تصمیم بگیریم چه نوع سوله ای را برای خودمان بسازیم باید هم قبل از انتخاب نوع به بودجه، کاربری و موقعیت جغرافیایی دقت کنیم. طبیعتا سوله ها انواع مختلفی دارند که از نظر ساختار، هزینه، زمان اجرا و مقاومت با هم متفاوت هستند و ما باید تصمیم استراتژیکی را اتخاذ کنیم تا بالاترین بهره وری و کمترین هزینه را برای ساخت بپردازیم.

با ما همراه باشید در ادامه رایج‌ترین انواع آن را معرفی می‌کنیم و در پایان، آن‌ها را با جدول مقایسه‌ای دقیق بررسی خواهیم کرد.

سوله تیرورقی چیست؟

سوله تیرورقی نوعی سازه فلزی است که در آن، اسکلت اصلی (شامل ستون‌ها و رفترها) از ورق ‌های فولادی ضخیم تشکیل می ‌شود که با استفاده از روش‌های جوشکاری یا پیچ و مهره به یکدیگر متصل می‌شوند. نام “تیرورقی” از این جهت به‌کار می‌رود که تیرهای اصلی این سازه از برش و جوش دادن ورق‌های فلزی تولید و ساخته می ‌شوند. مطمئننا اکثر شما انواعی که در دور و اطراف خود دیده‌اید طراحی تیر ورقه‌ای دارند. سوله سازی در تهران و اصفهان نیز بیشتر با این مدل است چرا که قدیمی‌ترین طرح بوده و از سال‌ها قبل در کشورهایی مثل ایران، عراق، افغانستان و … کاربرد داشته است. ساخت این پروژه ها با قطعات فولادی و ورق سیاه است و سقف‌ها به طور هشتی طراحی می‌شوند. شرکت‌های سوله سازی در تهران عموما با این روش چالش‌های بسیاری دارند و معمولا برای کارخانه‌جات بزرگ توصیه نمی‌شود. چرا که طول دهانه بیش از ۴۵ متر امکان ندارد و وزن نسبتا بالایی دارد که مقرون به صرفه نیست. کرج به دلیل نزدیکی به پایتخت، دسترسی سریع به جاده‌های ترانزیتی، و حضور صنایع فعال، به یکی از قطب‌های مهم صنعتی کشور تبدیل شده است. به همین دلیل، ساخت سوله در کرج اهمیت ویژه‌ای برای انبارداری، تولید، و توسعه کسب‌وکارها دارد و می‌تواند به کاهش هزینه‌ها و افزایش بهره‌وری کمک کند.

مزایای سوله تیرورقی

مقاومت فوق‌العاده بالا: مناسب برای مناطق بادخیز یا برف‌گیر
قابلیت اجرای دهانه‌های بزرگ: تا ۶۰ متر بدون ستون میانی
امکان نصب جرثقیل سقفی: کاربردی برای کارخانه‌ها
دوام بالا: در صورت اجرای صحیح، عمر مفید بسیار طولانی
امکان طراحی سفارشی: متناسب با نیاز و موقعیت پروژه

معایب تیرورقی

وزن زیاد سازه: مصرف بالای فولاد
حمل دشوارتر: به دلیل ابعاد بزرگ اعضا
هزینه بالاتر نسبت به سبک یا خرپایی
زمان ساخت و نصب طولانی‌تر نسبت به سوله های UBM

کاربردهای تیرورقی

سالن‌های صنعتی و تولیدی
کارخانه‌های سنگین با جرثقیل سقفی
انبارهای با حجم بالا
نمایشگاه‌های بزرگ
آشیانه هواپیما
سالن ورزشی سرپوشیده

نمونه پروژه های کویر سوله

شرکت سوله پالار صنعت

سوله آقای ریگی

سوله آقای مهندس رحیمی

به صورت تخصصی ساخت سوله در اصفهان را از این قسمت مطالعه کنید.

سوله خرپایی

سوله خرپایی نوعی سازه فلزی سبک است که اسکلت اصلی آن از ترکیب چندین عضو فلزی نازک‌تر (مانند لوله، قوطی، نبشی یا تسمه) به‌صورت شبکه‌ای مثلثی‌ شکل یا مربعی ساخته می‌شود. این ساختار باعث می‌شود تا بارهای وارد بر سازه، به‌صورت متوازن در کل اسکلت پخش شود و مقاومت بسیار بالایی در برابر خمش و نیروهای جانبی ایجاد شود.

مزایای سوله خرپایی

دهانه بسیار بزرگ بدون ستون میانی (تا ۷۰ متر یا بیشتر)
سبک‌تر از تیرورقی
امکان طراحی فرم‌های خاص مثل قوس، گنبد یا سازه شیبدار
کاهش مصرف فولاد → صرفه‌جویی در هزینه
مناسب برای مناطق زلزله‌خیز به‌دلیل پخش بهتر نیروها
انعطاف‌پذیری بالا در معماری و طراحی نما

معایب خرپایی

طراحی نیازمند تیم مهندسی بسیار متخصص
اجرای گره‌ها و اتصالات نیازمند دقت بالا
اجرای خرپا به‌صورت دستی ممکن است زمان‌بر باشد
برای نصب جرثقیل سقفی سنگین نیاز به طراحی تقویتی است

کاربردهای خرپایی

آشیانه هواپیما
سالن‌های ورزشی بسیار بزرگ
سوله های نمایشگاهی
پارکینگ‌های بزرگ سرپوشیده
سوله های کشاورزی مدرن
گلخانه‌های بزرگ صنعتی

سوله UBM چیست؟

سوله UBM نوعی سوله فلزی سبک است که در آن نیازی به ستون، رفتر، خرپا یا تیرورق نیست. سازه به‌صورت یکپارچه از ورق‌های گالوانیزه خم‌شده با مقطع قوسی‌شکل (arch-shaped) تشکیل می‌شود که توسط دستگاه UBM در محل پروژه تولید و مونتاژ می‌شوند. این دستگاه می‌تواند با سرعت بالا، پروفیل‌ها را فرم‌دهی کرده و در کنار هم نصب کند.

مزایای UBM

سرعت بسیار بالای اجرا: نصب یک سوله ۱۰۰۰ متری در کمتر از ۷ روز
هزینه کمتر: کاهش مصرف فولاد، عدم نیاز به تیرورق و جرثقیل
نصب بدون جرثقیل سنگین
قابل استفاده در مناطق صعب‌العبور
امکان اجرای سوله موقت یا قابل‌انتقال
آب‌بندی عالی به‌دلیل فرم قوسی و یکپارچه بودن سقف
مقاومت خوب در برابر برف و باران به‌خاطر شیب طبیعی سقف

معایب UBM

عدم امکان نصب جرثقیل سقفی
نیاز به ماشین‌آلات تخصصی در محل اجرا
عدم انعطاف در بازطراحی یا تغییر سازه پس از اجرا
مناسب نبودن برای پروژه‌هایی با نیاز به دهانه مستطیلی یا ارتفاع زیاد
عایق‌بندی صوتی و حرارتی نیاز به تقویت دارد (در مناطق سردسیر)

کاربردهای سوله UBM

انبارهای سبک در مناطق صنعتی و کشاورزی
سالن نگهداری ماشین‌آلات
سوله موقت در پروژه‌های عمرانی یا امدادی
انبار دارویی یا خوراکی در مناطق دورافتاده
پوشش آشیانه‌های موقتی یا دائمی
سالن‌های ذخیره محصول یا خوراک دام

از این قسمت درباره سوله سازی در قم مطالعه کنید

سوله سبک چیست؟

سوله سبک سازه‌ای فلزی با اسکلت ساخته‌شده از پروفیل‌های سبک فولادی است که در کارخانه با ضخامت کمتر از ۳ میلی‌متر نورد می‌شوند. این پروفیل‌ها در محل پروژه با اتصالات پیچ‌ومهره‌ای مونتاژ می‌شوند. برخلاف سوله تیرورقی، این سازه نیازی به جوشکاری سنگین، جرثقیل سقفی یا فونداسیون‌های پیچیده ندارد.

مزایای سوله سبک

هزینه ساخت پایین‌تر نسبت به سوله تیرورقی یا خرپایی
سرعت اجرای بسیار بالا
وزن سبک و مناسب برای زمین‌های ضعیف‌تر
قابل اجرا به‌صورت پیچ و مهره‌ای (بدون نیاز به جوشکاری)
قابل توسعه یا تغییر در آینده
نیاز به فونداسیون ساده‌تر → کاهش هزینه زیرسازی

معایب سوله سبک

محدودیت در اجرای دهانه‌های بسیار بزرگ (مثلاً بالای ۳۰ متر)
عدم امکان نصب جرثقیل سقفی سنگین
مقاومت کمتر در برابر بارهای بسیار سنگین (برف، بار، زلزله)
برای کاربری‌های صنعتی سنگین مناسب نیست

کاربردهای سوله سبک

انبار سبک مواد غذایی یا دارویی
سالن بسته‌بندی محصولات
دامداری یا مرغداری
فضاهای نمایشگاهی موقت
سالن‌های ورزشی کوچک
کارگاه‌های تولیدی سبک
پارکینگ‌های خودرو و ماشین‌آلات سبک
گلخانه‌ها و فضاهای کشاورزی

جدول زیر هر ۴ نوع سوله را به شما نشان میدهد تا بتوانید به راحتی انتخاب کنید :

ویژگی‌ها	سوله تیرورقی	سوله خرپایی	سوله UBM	سوله سبک (CFS)
مقاومت سازه‌ای	بسیار بالا ✅	بالا ✅	متوسط ⚠️	متوسط ⚠️
امکان دهانه بزرگ	بسیار خوب ✅	عالی ✅	خوب ✅	محدود ❌
نصب جرثقیل سقفی	دارد ✅	دارد (با طراحی خاص) ✅	ندارد ❌	ندارد ❌
سرعت اجرا	کند ❌	متوسط ⚠️	بسیار سریع ✅	سریع ✅
نوع اتصالات	جوشی ❌	جوشی یا پیچ‌ومهره‌ای ✅	پیچ‌ومهره‌ای ✅	پیچ‌ومهره‌ای ✅
هزینه ساخت	بالا ❌	متوسط ⚠️	پایین ✅	پایین ✅
مصرف فولاد	زیاد ❌	کمتر ✅	خیلی کم ✅	کم ✅
مناسب پروژه‌های سنگین	بسیار مناسب ✅	مناسب ✅	❌	❌
امکان حمل و مونتاژ سریع	محدود ❌	متوسط ⚠️	بسیار خوب ✅	خوب ✅
فرم‌های خاص معماری	سخت ❌	امکان‌پذیر ✅	فرم قوسی محدود ✅	سخت ❌